-
1 vígspár
a. boding of war. -
2 BJOÐA
(býð; bauð, buðum; boðinn), v.1) to offer;þeir höfðu boðit honum laun, they had offered him rewards;Þ. bauð at gefa (offered to give) Gunnlaugi hestinn;bjóða grið, to offer pardon;bjóða e-t til lífs sér, as a ransom for one’s life;bjóða e-t fram, to proffer, produce (bjóða fram vitni);bjóða e-t upp, af hendi, to give up, leave off;þá býðr hann upp hornit, gives up the horn, will not drink more;bjóða e-t undan e-m, to offer to take a thing off one’s hands (er þá kostr at bjóða undan þeim manni varðveizluna fjárins);bjóða e-t við, to make a bid;bjóða við tvenn verð, to bid double;refl., bjóðast, to offer oneself, volunteer one’s service;Þóroddr bauzt (offered himself) til þeirrar farar;2) to do a thing to one, in a bad sense;bjóða e-m ógn, to wage war against one;bjóða e-m ójöfnuð, ofriki, to treat unfairly, oppress;bjóða e-m ógn, to affright, terrify;bjóða e-m rangt, to treat one unjustly;3) to bid, invite (bjóða e-m til sín or heim);bjóða mönnum til boðs, to bid guests to a banquet, wedding;4) to bid, order;sem lög buðu, as the law prescribed;bjóða e-m erendi, to commit a thing to one’s charge;bjóða e-m varnað á e-u, to forbid;bjóða e-m af landi, to order one out of the land;bjóða e-m af embætti, to depose one;bjóða út liði, skipum, to levy, troops, ships;bjóða e-m um, to delegate to one, to commit to one’s charge (þeim manni er biskup hefir um boðit at nefna vátta);5) to proclaim, announce;bjóða trú (kristni), to proclaim, preach a religion (the Christitian faith);bjóða messudag, to proclaim a holy day;6) of a mental state, to have presentiment of;e-m býðr e-t í hug (skap), one has a fore boding, presentiment of;mér býðr e-t fyrir, I forebode;mér býðr hugr við e-u, I abhor, dislike;impers., mér býðr ávallt hita (acc.), er ek kem í þeirra flokk, I feel uneasy whenever …;mér bauð ótta, I felt a fear;bauð þeim mikla þekt (they felt much pleasure), er þeir sá líkit;ef yðr býðr svá við at horfa, when you are in such a frame of mind;7) býðr e-m, it beseems, becomes one;sem konungsbarni býðr, as befits a princess;eptir þat fór vígsla fram eptir því sem býðr, as it is due, or proper.* * *bauð, buðu, boðit; pres. byð; pret. subj. byða; pret. sing. with the suffixed negative, bauðat, Edda 90 (in a verse); the obsolete middle form buðumk, mibi obtulit, nobis obtulerunt, occurs in Egil Höfuðl. 2; [Ulf. biudan; A. S. biodan; Engl. bid; Germ. bieten; Swed. biuda; Dan. byde]:—Lat. offerre, proferre, with dat. of the person, acc. of the thing:I. to bid, offer; þeir höfðu boðit honum laun, they had offered him rewards, Fms. i. 12; Þorsteinn bauð at gefa Gunnlaugi hestinn, Ísl. ii. 213; b. grið, to offer pardon, Fms. i. 181; þeir buðu at gefa upp borgina, ix. 41; bauð hann þeim, at göra alla bændr óðalborna, i. 20; býðr, at hann muni görast hans maðr, xi. 232; en ek býð þér þó, at synir mínir ríði með þér, Nj. 93; Írar buðu sik undir hans vald, Fms. x. 131.2. reflex, to offer oneself, volunteer one’s service; buðusk honum þar menn til fylgðar, Fms. ix. 4; mun ek nú til þess bjóðask í sumar á þingi, Ld. 104, Sks. 510; þeim er þá býðsk, Grág. i. 284; Þóroddr bauðsk til þeirrar farar, Hkr. ii. 247; ef þú býðsk í því, Fms. xi. 121.3. metaph., b. ófrið, ójöfnuð, rangindi, liðsmun, of ill usage, Ld. 148, Rb. 418; b. e-m rangt, to treat one unjustly, Hom. 155: with an adverb, b. e-m sæmiliga, to treat one in seemly sort, Ld. 66; b. á boð e-s, to outbid one, N. G. L. iii. no. 49.II. to bid, invite, cp. boð, a banquet; prob. ellipt., hospitality or the like being understood; Özurr bauð þeim inn í búðina at drekka, Nj. 4; heim vil ek b. þér í sumar, 93; honum var boðit til boðs, 50; hann bauð þá þegar þar at vera Gizuri Hallssyni, Bs. i. 128; gékk Bárðr móti honum ok fagnaði honum, ok bauð honum þar at vera, Eg. 23; b. mönnum til boðs, to bid guests to a banquet, wedding, or the like, Ld. 104.III. to bid, order, Lat. imperare, cp. boð, bidding; sem lög buðu, as the law prescribed, Fms. i. 81; svá bauð oss Guð, Post. 645. 88; b. af landi, to order one out of the land, make him an outlaw, Fms. vii. 20; b. af embætti, to depose, Sturl. ii. 119; b. út, a Norse milit. term, to call out, levy, cp. útboð, a levy; b. út leiðangri, b. út liði, skipum, to levy troops, ships, Fms. i. 12, 61, vi. 219, 251, 400, x. 118, Eg. 31, cp. N. G. L. i. ii; b. e-m crendi, to commit a thing to one’s charge, Fms. vii. 103; b. varnað á e-u, or b. til varnanar, to forbid, xi. 94, Edda 59: with prepp., b. e-m um (cp. umboð, charge), to delegate to one, commit to one’s charge; þeim manni er biskup hefir um boðit, at nefna vátta, K. Þ. K. 64; þess manns er biskup bauð um at taka við fé því, K. Á. 96, Sks. 460 B; hann keypti til handa Þorkatli þá hluti er hann hafði um boðit, the things that he had given charge about, Grett. 102 A; Hermundr bauð nú um Vermundi, at vera fyrir sína hönd, Rd. 251.2. eccl. to proclaim, announce, esp. as rendering of mid. Lat. praedicare; b. sið, trú, Kristni, to proclaim, preach a new religion, Nj. 156, 158, Fms. i. 32; b. messudag, sunnudag, to proclaim a holy day, N. G. L. i. 348.IV. of a mental state, to bode, forebode; e-m býðr hugr (cp. hugboð, foreboding), one’s heart bodes, Fms. v. 38, 24, Eg. 21; mér býðr þat eitt í skap ( my heart bodes), at þú verðir meira stýrandi en nú ertu, Bs. i. 468; mér byðr þat fyrir, which makes me forbode, Fms. ii. 193; e-m býðr hugr við (whence viðbjóðr, dislike), to abhor, dislike; er honum hafði lengi hugr við boðit, Bs. i. 128.2. impers., mér býðr ávallt hita (acc.) er ek kem í þeirra flokk, a boding comes over me, i. e. I feel uneasy, whenever …, Fms. iii. 189; mér bauð ótta (acc.), I felt a thrilling, Bs. i. 410; b. úþekt, to loathe, Grett. 111 A; b. þekt, to feel pleasure; bauð þeim mikla þekt er þeir sá líkit, Bs. i. 208: the phrase, e-m býðr við at horfa, of a frame of mind, to be so and so minded; miklir eru þér frændr borði, ef yðr býðr svá við at horfa, Band. 7 (MS. 2845).β. the phrase, þat býðr, it beseems, becomes; eptir þat fer veizla fram, eptir því sem býðr, as is due, Fms. x. 15, Fb. l. c. has byrjaði; sem býðr um svá ágætan höfðingja, Fms. x. 149.V. with prepp.; b. fram, Lat. proferre, to produce; b. fram vitni, to produce a witness, Eg. 472; með fram boðnum fégjöfum, Sturl. iii. 232; b. upp, b. af hendi, to give up, leave off; þá býðr hann upp hornit, gives up the horn, will not drink more, Edda 32; b. undan, a law term, to lay claim to; er þá kostr at b. undan þeim manni varðveizluna fjárins, Grág. i. 196; eigi skal undan manni b., áðr undir mann kemr féit, id.; cp. the following chapter, which treats ‘um undan-boð fjár;’ nú eru þeir menn svá þrír, at eigi býðr undan fjárvarðveizluna, viz. who are privileged guardians of the property of a minor, viz. father, brother, mother, and who cannot be outbidden, 192; b. við, a trade term, to make a bid; b. við tvenn verð, to bid double, Ld. 146; ek býð þér jafnmörg stóðhross við, id.; at þú byðir Rúti bróður þínum sæmiliga, 66; kaupa svá jörð sem aðrir menn b. við, N. G. L. i. 95: b. fyrir is now more usual.VI. part. pass. boðinn used as an adj., esp. in the alliterative phrase, vera boðinn ok búinn til e-s, to be ready and willing to do a thing, to be at one’s service; skulu vér bræðr vera búnir ok boðnir til þess sem þér vilit okkr til nýta, Eg. 50; til þess skal ek boðinn ok búinn at ganga at þeim málum fyrir þina hönd, Ld. 792. -
3 VÍG
n.1) fight, battle; eiga v. móti e-m, to fight against; eiga v. saman, to have a fight together; verja e-t vígi, to defend by fighting;2) homicide, man-slaughter (vega v.).* * *n. [from vega B; Ulf. waihjo = μάχη], a fight, battle; this is the oldest sense of the word, prevalent in old poems and in compds; finnask at vígi, to meet for battle, Vþm. 17, 18; at vígum, Gm. 49; vígs ótrauðr, Skm. 24; varr við víg, Ls. 13; val þeir kjósa, ríða vígi frá, Vþm. 41; vápn til vígs at ljá, Fsm.; víga guð, víga Njörðr, víga Freyr, the god of battle; verja vígi brúar-sporðana, Fms. ii. 207; Heiðar-víg, the battle on the Heath, Heiðarv. S.; hvar sem hón (Freyja) ríðr til vígs, þá á hón hálfan val, Edda 16; verja þeim vígi þingvöllinn, Íb. 11; verja þeim vígi völlinn, Eb. 20; at vit myndim jafn-færir til vígs, Nj. 97; eiga víg saman, to have a fight together, Bret. 48; engi hestr mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89 (hesta-víg, a horse-fight); Tanni ræðsk í móti Bárða, teksk þar víg afburða-fræknligt, Ísl. ii. 369; hann á víg móti Tý, Edda 42; vígs atvist, presence, abetting at a fight, Grág. ii. 138 (as a law term); hence is derivedII. as a law term, homicide, any slaughter with a weapon, in open warfare and private feud; for the legal meaning, see the remarks s. v. morð, Grág., and the Sagas, passim.COMPDS:1. with gen. plur.: víga-brandr, m. a ‘war-brand,’ a sword in the heavens, a kind of ‘aurora’ boding war. víga-far, n. ‘warfare,’ battle, slaughter; ófriðr ok v., Laudn. 270; göra margar úspektir um kvenna-far, ok vígaför, Orkn. 444. víga-ferðir = vígaferli, Js. 8: or víga-ferði, n., N. G. L. i. 19, Sks. 252 B, Gþl. 26. víga-ferli, n. pl. ‘warfare,’ war and slaughter of men; mun þetta upphaf vígaferla þinna, Nj. 85; hólmgöngum ok vígaferlum, Eg. 645; óeirðar-menn um kvenna-mál ok vígaferli, Lv. 3; újafnaðar ok vígaferla, Krók. 36. víga-guð, n. the god of battle, Edda (of Tý). víga-hugr, m. a ‘war-mood,’ a murderous mood, = víghugr. víga-maðr, m. a fighting man, one ever at war, one who kills many men, Nj. 22, Landn. 150, Eg. 770; hann lézk vera v. ok eiga úvært, Glúm. 360.2. with gen. sing.: vígs-bætr, f. pl. compensation for manslaughter, Grág. ii. 95, Fms. iii. 56. vígs-gengi, n. the backing one, fighting side by side with one in battle; heita, veita e-m v., Ld. 222, Eb. 100, Lv. 95. víga-gjald, n. = vígsbætr, Sturl. ii. 168. vígs-maðr, m. a champion, Bs. i. 763. vígs-mál, n. a trial for manslaughter, Nj. 71, 100, Boll. 340. vígs-sök = vígsök, Fms. iii. 155.B. REAL COMPDS: vígáss, vígbjartr, vígblær, vígbætr, vígbönd, vígdís, vígdjarfr, vígdrótt, vígdvalinn, vígfimi, vígfimr, vígfleki, vígfrekr, vígfrækn, vígfrömuðr, vígfúss, vígglaðr, viggrimmr, víggyrðill, víggyrðla, vígharðr, víghestr, víghugr, vígkæni, vígkænn, vígkænska, vígleysi, víglið, vígligr, vígljóss, víglundr, víglystr, víglýsing, vígmaðr, vígmannliga, vígmannligr, vígmóðr, vígnest, vígólfr, Vígólfsstaðir, vígrakkr, vígreiðr, vígreifr, vígrisinn, vígrisni, Vígríðr, vígroð, vígskarða, vígskár, vígskerðr, vígskóð, vígskörð, vígslanga, vígslóði, vígsnarr, vígsókn, vígspár, vígspjöll, vígsök, vígtamr, vígtár, vígteitr, vígtönn, vígvél, vígvöllr, vígvölr, vígþeyr, vígþrot, vígþryma, vígæsa, vígörr. -
4 víg-roð
n. and víg-roði, a, m. war-redness, a meteor or red light in the sky boding war; vígroði lýstr á skýin, O. H. L. 68; verpr vígroða á víkinga, Hkv. 2. 17, cp. Merl. 68. -
5 boði
m.1) announcer, messenger (cf. ‘ sendiboði, fyrirboði’);2) a breaker (on hidden rocks).* * *a, m.1. [vide boð 4, cp. A. S. boda], a messenger, used in poetry; b. hildar, the messenger of war, Lex. Poët.: in prose, Thom. 5, and in compds such as sendi-boði, a messenger, fyrir-boði, aforeboder.2. esp. as a nautical term, a breaker ‘boding’ hidden rocks; þeir undruðust mjök þenna atburð, er b. féll í logni, þar er engi maðr vissi, at b. hefði fallit fyrr, ok djúp var undir, Magn. 488, Fms. ix. 415, x. 324, xi. 10, Eg. 161, Bs. i. 420, Grág. ii. 385: the phrase, vera sem b. á skeri, like a breaker on a skerry (rock), of a hot-tempered man, never at rest.COMPDS: boðafall, boðaslóð. -
6 TÁR
* * *n. tear (hrundu tárin á kinnr honum); fella tár, to shed tears.* * *n., pl. tár, old pl. t́r; [Goth. tagr; A. S. teâr; Engl. tear; O. H. G. zakar; Germ. zähre; Swed. tår; Dan. taare; Lat. lacryma; Gr. δάκρυ]:—a tear, tears; móðug tár, moody tears, Gh.; fella tár, to let fall tears, Stj.; tárin hrundu, Fms. vi. 235; hrutu ór augum honum tár þau sem því vóru lík sem hagl þat er stórt er, Glúm. 342 (cp. þá fann Páll at hann leit frá, ok stökk ór andlitiuu sem haglkorn væri, Sturl. iii. 193); hvat berr nú þat við, faðir minn, er þér hrynja tár, Ld. 132: the instances of this word in the Sagas are rare, bearing out the remarks of Tacitus—lamenta et lacrymas cito, dolorem et tristitiam tarde ponunt; feminis lugere honestum est, viris meminisse, Germ. ch. 27, words which call to mind the scene in Fær. S. ch. 7—sveinarnir sátu á klettimun ok sá upp á þessi tíðendi. ok grét Þórir, en Sigmundr mælti, grátum eigi, frændi, en munum lengr; víg-tár, ‘war-tears,’ tears boding revenge, Sighvat: in poets ‘tears’ are called the brá-regn, brú-dögg, skúrir, él kinna, brá, i. e. rain, dew, shower, hail of the cheeks, brows, see Edda: gold is called Freyju-tár, i. e. tears of Freyja; ‘tears of the wound’ = blood, ‘the tears of the sky’ = rain, etc., Lex. Poët.: the mod. Dan. and Swed. usage, calling a drop of wine or spirits ‘en taare,’ god tår, is curious.COMPDS: tárblandinn, tárdöggr, tárafall, tárfella, tárfelldr, tárfelling, tármelti, tármildr, társtokkinn.
См. также в других словарях:
Mariazellerbahn — St. Pölten–Mariazell Wallfahrersonderzug bei Kirchberg an der Pielach Kursbuchstrecke (ÖBB): 115 Streckennummer: 153 01 Streckenlänge … Deutsch Wikipedia
Mariazeller Bahn — St. Pölten–Mariazell (–Gußwerk) Wallfahrersonderzug bei Kirchberg an der Pielach Kursbuchstrecke (ÖBB): 115 Streckennummer … Deutsch Wikipedia
Badb — In Irish mythology, the Badb (IPA|/baðβ/ crow in Old Irish; modern Irish Badhbh IPA|/bəiv/ means vulture ) was a goddess of war who took the form of a crow, and was thus sometimes known as Badb Catha ( battle crow ). She often caused confusion… … Wikipedia
Staatspferdezuchtanstalten — Die Staatspferdezuchtanstalten sorgten für die Ausstattung der österreichisch ungarischen Streitkräfte mit den benötigten Reit und Zugtieren, um den Staat in Bezug auf den Ankauf von Pferden für militärische Zwecke soweit als möglich unabhängig… … Deutsch Wikipedia
Isthmian Games — The Isthmian Games or Isthmia (ancient Greek Ἴσθμια) were one of the Panhellenic Games of Ancient Greece, and were named after the isthmus of Corinth, where they were held. As with the Nemean Games, the Isthmian Games were held both the year… … Wikipedia
MENORAH — (Heb. מְנוֹרָה; candelabrum ), the name given to the seven branched candelabrum which, according to the Bible, was a prominent feature of the tabernacle erected by the people of Israel in the wilderness, as well as in the Jerusalem Temple. In… … Encyclopedia of Judaism
Miss Saigon — Original poster Music Claude Michel Schönberg Lyrics Alain Boublil Richard Maltby, Jr … Wikipedia
1998 Sudan famine — The famine in Sudan in 1998 was a humanitarian disaster caused mainly by human rights abuses, as well as drought and the failure of the international community to react to the famine risk with adequate speed.… … Wikipedia
LNER Peppercorn Class A1 60163 Tornado — Infobox Locomotive name= LNER Class A1 Peppercorn 60163 Tornado powertype= Steam caption= Tornado , 8 August 2008 designer= Arthur Peppercorn (original designer) builder= A1 Steam Locomotive Trust builddate= 1994 2008 whytetype= Whyte|4 6 2… … Wikipedia
Benediktinerpropstei Belecke — Bei der Benediktinerpropstei Belecke handelte es sich um eine Gründung des Klosters Grafschaft aus dem 13. Jahrhundert. Sie beherbergte einen Propst, dessen Hauptaufgabe das Chorgebet war. 1804 wurde die Propstei im Zuge der Säkularisation… … Deutsch Wikipedia
Gaißmayer & Schürhagel — Gaißmayr Schürhagel 1867 Die Firma Gaißmayer Schürhagel war eine Fabrik für die Erzeugung von Wagenachsen und befand sich in Scheibbs Heuberg um die Jahrhundertwende. Neben den Fabriken Andreas Töppers und Franz Wertheims war der Betrieb eine… … Deutsch Wikipedia